Om een beter beeld te krijgen van de rol van duurzaamheid in het proces van een woning (ver)kopen, hebben we Gerco een aantal vragen gesteld.

Hoe belangrijk is duurzaamheid voor makelaars? En hoe uit zich dit?

“Dat is best een lastige, omdat we pas de eerste stappen hebben gezet in een onderzoek hiernaar. Ik pik uiteraard veel op van makelaars, maar dat zijn voornamelijk de koplopers op het gebied van duurzaamheid, laat dit gemiddeld 20% zijn. Die vinden hun weg ook wel in het duurzaamheidslandschap. Het is juist interessant om ook in beeld te krijgen wat de andere 80% van onze leden vindt die er misschien nog niet dagelijks mee bezig is, maar wel vragen heeft en op een ander niveau ondersteuning nodig heeft.”

De woningmarkt is inderdaad anders dan een paar jaar geleden. Weinig aanbod, maar veel vraag. Het hele proces wordt dus snel doorlopen, is er dan nog wel tijd voor het praatje over duurzaamheid of die verdieping daarin?

“Het is wel noodzakelijk om dat te doen, maar het is helaas wel één van de dingen die als eerste afvalt. Aan de ene kant jammer, maar aan de andere kant begrijpelijk in deze markt. We zien dat als er concessies gedaan moeten worden bij de aankoop van een huis dat het thema ‘duurzaamheid’ wel snel naar de achtergrond verdwijnt.”

Wat zou volgens jou de rol moeten zijn van een makelaar in verduurzaming?

“Dat zijn een aantal rollen. Enerzijds is er de rol van maatschappelijk verantwoord ondernemen, en daarmee nog meer focus legt op de kwaliteit van de woning en wat de toekomstbestendigheid is van de woning. Dit zou nog verder uitgebreid kunnen worden. Nu wordt het energielabel getoond bij alle woningen, maar de makelaar zou er ook bij kunnen zeggen wat dit betekent voor de energielasten. Zo kunnen consumenten zich een beter beeld vormen van wat ze aankopen.

Anderzijds kunnen onze leden ook de adviesrol aannemen. Ze kunnen de consument adviseren over welke maatregelen ze kunnen nemen en dit advies zelfs koppelen aan een bedrijf die dit kan uitvoeren.

Dat is de zoektocht waar we nu mee bezig zijn: hoe kunnen we de dienstverlening op het vlak van duurzaamheid verbreden. Dat betekent dat ze meer know how moeten hebben van verduurzamingsmaatregelen, waar het in de toekomst naartoe gaat en wat verstandig is in een bepaalde wijk. Nederland gaat van het gas af, maar niet iedere wijk krijgt straks dezelfde soort energievoorziening. Het is belangrijk dat makelaars veel meer gericht op dat vlak kunnen adviseren. Dat is de insteek van de NVM voor de komende jaren.”

Vinden consumenten in deze huizenmarkt het nog wel belangrijk hoe duurzaam een woning is? Wat valt jou daarin op?

“Wij doen daar veel onderzoek naar. Duurzaamheid komt steeds hoger op het prioriteitenlijstje van de consument. Het valt ons alleen op dat ze dit aan het begin van het proces heel belangrijk vinden, maar door de drukke markt zakt dit snel weg. Nadat ze een woning gekocht hebben, komt het langzaamaan weer terug. Door de hectiek in het proces zakt het weg, want er is gewoon te weinig tijd om rustig na te denken over wat ze met de woning willen en wat de mogelijkheden zijn.”

Nu moet je vaak binnen een dag een bod uitbrengen, dus dan is er inderdaad weinig tijd.

“Precies. Je kan dan geen plannetje maken om te zien wat je als eerst aan kan pakken en er vervolgens een nachtje rustig over slapen. Dus dan zakt de prioriteit voor duurzaamheid weg en komt de focus op de prijs: wil ik deze woning hebben?

Dus wat we eigenlijk zien is dat het steeds hoger komt te staan op de prioriteitenlijst van de consument, maar dat de markt niet meewerkt.”

En wat waarschijnlijk ook niet meewerkt is dat er nu bij een hoop huizen flink overboden wordt. Blijft er dan nog wel budget over om te verduurzamen?

“Hier hebben we in een enquête eind vorig jaar uitvraag naar gedaan. Het blijkt dat 80% van de consument de verduurzaming daarna nog doet vanuit eigen geld. Al dan niet in combinatie met een stukje hypotheek of subsidie.

We hebben in de enquête ook gevraagd over wat voor bedragen ze het dan hebben, dan kom je ongeveer uit tussen de €10.000 en €15.000. Het is dus niet dat ze investeringen doen waarbij ze gelijk €50.000 in verduurzaming stoppen. Dan moet je dus aan een gefaseerde aanpak denken, ze gaan nu hun dak, vloer of spouw isoleren en dan komt die ketel over vijf jaar wel weer. Dit lijkt ons trouwens ook de meest slimme route voor de meeste particulieren.”

Wat zijn dingen waar je als koper zelf op kan letten bij een bezichtiging?

“Wij adviseren vaak een aankoopmakelaar mee te nemen. Die kan je, los van bouwkundige kennis en kennis op het vlak van verduurzamen, behoeden om €50.000 boven een vraagprijs te bieden voor een woning die het wellicht niet waard is.

We hadden het er net ook al over gehad, maar wat mij verbaast is dat de kopers altijd relatief weinig aandacht hebben voor de energielasten van een woning. Er wordt wel gekeken of een woning energielabel F of G heeft, en ze weten dan vaak wel dat dit niet helemaal goed zal zijn. Maar dat dit ook betekent dat je €200 of €300 per maand aan energielasten kwijt bent, beseffen ze zich vaak niet.

Zeker met de huidige lage rente drukken energielasten steeds meer op je budget dan je hypotheek. De meeste mensen focussen zich alleen maar op het hypothecaire deel. Als ik koper was, zou ik me focussen op alle maandlasten (de totale woonlasten) , dus ook inclusief de energiekosten.”

Dus het belangrijkste is dat kopers er bij stilstaan wat een energielabel nou eigenlijk betekent voor de maandlasten?

“Ja, dat is interessant. Daarnaast gaat Nederland ook van het aardgas af en wordt elke wijk binnenkort op een andere manier van energie voorzien. Die transitie komt steeds dichterbij. Als ik consument was, zou ik hier interesse in hebben. Zeker als ik een woning koop waar ik 15 jaar in wil wonen. Wanneer is mijn huis aan de beurt en waar gaat het naar toe? Is dit huis dan nog wel geschikt en zijn de mogelijkheden in dit huis dan wel aanwezig?

Dat is echter voor de meeste consumenten qua tijdshorizon nog wel iets te ver weg, ze kijken meestal naar de eerstkomende vijf jaar. Maar uiteindelijk komt dat transitiemoment steeds meer in zicht.”

We hadden het net over de koper, maar er is natuurlijk ook een verkopende parij. Wat zijn als verkopende partij de pluspunten die je kunt benadrukken in duurzaamheid?

“De gemiddelde verkoper neemt afscheid van een woning en is hier dan ook al minder mee bezig. De makelaar en de verkopende partij zullen natuurlijk aangeven welk energielabel de woning heeft, maar daar wordt verder nog weinig mee gedaan. Er zijn wel makelaars die verduurzamingsplannen bij een (verouderde) woning aanbieden, om die drempel bij (potentiële) kopers weg te nemen. Maar dat is beperkt.

Aan de andere kant wordt duurzaamheid van een woning ook nog niet echt als een USP ingezet. Ik kan me wel voorstellen dat als je over een paar jaar op Funda kijkt, dat je bij een woning ziet staan: ‘Dit is een nul op de meter-woning, dus geen energielasten!’. Zover zijn we alleen ook nog niet.”

Eigenlijk, als ik je dit over vijf of tien jaar weer vraag, zullen de antwoorden die je geeft heel anders kunnen zijn.

“Ja, dat denk ik wel. Maar dan hebben we sowieso een heel ander verhaal, want dan is alles omgedraaid. Dan worden woningen met een energielabel G niet eens meer aangeprezen, die worden bij wijze van spreken in de uitverkoop gedaan.”

Lees meer over de NVM: https://www.nvm.nl/